در این مقاله به زیر و بم خرید بیزینس در کانادا میپردازم. کشوری که با ۲۳ درصد جمعیت مهاجر، فرصتهای کارآفرینی بیشماری دارد و مسیرهای مهاجرتی متعددی را به قشر کارآفرین اختصاص داده است. اما برای خرید بیزینس در کانادا باید چه مواردی را مد نظر داشت و چقدر سرمایه در چنته داشت؟ مورد دیگر اینکه کارآفرینی یا ثبت و خرید شرکت در کانادا، بر پروسهٔ دریافت اقامت دائم (PR) چه تاثیری دارد؟
اگر میخواهید از مسیر خرید بیزینس در کانادا به سمت دریافت اقامت دائم حرکت کنید، این سه مورد را در نظر بگیرید:
اگر پاسخ به موارد بالا مثبت باشد، خرید یک کسب و کار موجود یا به عبارتی خرید یک Existing Business در کانادا، ایدهٔ بسیار خوبی است. فقط دقت شود که از لحظهٔ ثبت درخواست و ارسال مدارک لازم، ممکن است تا حدود ۲ سال در صف انتظار باشید.
میزان سرمایهٔ لازم بستگی به نوع بیزینس متفاوت است و میتواند از ۵۰/۰۰۰ دلار تا ۶/۰۰۰/۰۰۰ میلیون دلار متغیر باشد. توصیه من به شما این است که کلا چه برای خرید و چه برای راه اندازی بیزینس در کانادا، به حوزهها و صنایع محبوب دولت کانادا یا به عبارت دقیقتر، بیزنسهای مورد پسند سازمان مهاجرت کانادا IRCC توجه ویژهای بکنید. فعلا برویم سراغ مدارک و خردههزینههای لازم تا در ادامهٔ مقاله به مسئلهٔ بیزینسها و صنایع دارای ارجحیت بپردازم.
مدارک لازم برای خرید بیزینس در کانادا عبارتند از:
هزینههای باز کردن و به جریان انداختن پرونده عبارتند از:
فرض کنید با جمعآوری تمام مدارک و جفت و جور کردن تمام پیشنیازها درخواستتان را ثبت کردید و بعد از گذشت ۱ تا ۲ سال موفق به دریافت ویزای کاری یا همان ورک پرمیت شدید. حالا مختصرا مراحل دریافت اقامت دائم کانادا یا Permanent Residency را از طریق خرید بیزینس مرور میکنیم:
به عنوان یک فرد خارجی، خرید بیزینس در کانادا یکی از راههای مهاجرت و دریافت اقامت دائم این کشور است. یک سیاست هوشمندانهٔ تشویقی که برای جذب کارآفرینان و مدیران باتجربه و نوآور در راستای رونق اقتصادی کانادا طراحی شده است. برنامهها و مسیرهای زیر همگی از همین جنس هستند و در نهایت، ابزارهای دولت کانادا برای رونق کارآفرینی و سرمایهگذاری به شمار میروند. با این حال اگر احساس میکنید سرمایهٔ اولیه را ندارید یا استخدام را به کارآفرینی ترجیح میدهید بد نیست مروری هم بر مطلب مشاغل پردرآمد بدون مدرک تحصیلی در کانادا داشته باشید.
این همان برنامهٔ دریافت اقامت دائم کانادا از طریق خرید یا تأسیس بیزینس است که در برخی استانهای کانادا اجرا میشود. فرقی هم ندارد که یک بیزینس جدید راهاندازی کنید یا یک کمپانی موجود را بخرید و به سودآوری برسانید. چون هدف کارآفرینی و ایجاد شغل و کمک به رونق اقتصادی منطقه است. افرادی که توان چنین کاری دارند، هیچ مانعی برای دریافت PR نخواهند داشت.
دو برنامه OINP یا Ontario Immigrant Nominee Program در انتاریو و یا برنامهٔ BC PNP در بریتیش کلمبیا، نمونههایی از طرحهای مهاجرت به کانادا با کارآفرینی هستند. دقت شود که هر استان یکسری ملزومات و مقتضیات خودش را دارد و برای مثال، دو موردی که مثال زدیم دارای یکسری تفاوتهای اساسی هستند.
ویزای C11 به شما این امکان را میدهد که با خرید یا تأسیس کسب و کار در کانادا وارد مسیر دریافت PR بشوید. شما تحت عنوان Owner/Operator یعنی مالک یا ادارهکنندهٔ بیزینس، مجوز کار یا ورک پرمیت میگیرید و بعد از ایجاد شغل برای شهروندان کانادایی و حضور فعال در ادارهٔ شرکت (دست کم به مدت ۱۲ ماه) برای دریافت اقامت دائم یا PR واجد شرایط میشوید.
مسیر Owner-Operator LMIA یکی دیگر از مسیرهای مهاجرتی با کارآفرینی است. عبارت LMIA مخفف عبارت Labour Market Impact Assessment به معنای ارزیابی تأثیر بر بازار کار کاناداست. این شاخص در ارزیابی پروندهٔ متقاضی و دریافت PR بسیار تأثیرگذار است.
این برنامه مخصوص ورزشکاران، هنرمندان، مدرسان و مربیانی است که میتوانند در پیشرفت و ارتقای امور فرهنگی یا ورزشی در کانادا نقش پررنگی داشته باشند و یا در این حوضهها درآمدزایی کنند. مثلاً اگر پتانسیل عضویت و مدالآوری در تیم ملی فوتبال، شنا یا سایر ورزشهای ملی کانادا را داشته باشید یا از نظر هنری جایگاه بالایی دارید، یا یک مربی سرشناس هستید و میتوانید به صورت مستقل کاسبی خودتان را پیش ببرید، برای این برنامه واجد شرایط خواهید بود.
اینکه بهترین بیزینس در کانادا چه چیزی میتواند باشد دغدغهٔ بسیاری از کارآفرینان و مهاجران است. مسئله اینجاست که سازمان مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا (IRCC) نیامده به طور آشکار، از یک نوع بیزنس یا صنعت خاص طرفداری کند. اما مثل روز روشن است که یکسری صنایع و حوزهها، پتانسیل بیشتری برای کمک به رونق اقتصادی کانادا دارند و دولت کانادا به شکلی زیرپوستی و نامحسوس، سیاستهایش را برای جذب کارآفرینان و متخصصان همان حوزهها سوق داده است. موارد زیر تعدادی از صنایع و حوزههای IRCC پسند هستند که شانس مهاجرت کارآفرینی شما را به شدت بالا میبرند!
قلمروی فناوری در کانادا از اجر و قرب بالایی برخوردار است و اگر بیزینس شما در کار تحقیق و پژوهش و توسعهٔ فناوریهای جدید باشد، حتم بدانید که در لیست متقاضیان مهاجرت، اولویت بالایی پیدا میکنید.
کانادا در سالهای اخیر در امر سرمایهگذاری و حرکت به سمت انرژیهای پاک و محافظت از محیط زیست، جزو کشورهای دغدغهمند و پیشگام جهان بوده. بنابراین اگر شرکت یا استارتاپ شما ربطی به انرژیهای سبز و تجدیدپذیر داشته باشد، قطعا مورد عنایت ویژه قرار خواهید گرفت.
بهداشت و درمان جزو قویترین و بزرگترین صنایع کاناداست. اگر کارآفرین در این حوزهها تخصص داشته و بتواند پژوهش، محصول یا خدمات نوآورانهای در این وادی معرفی کند، دولت کانادا طرف را روی هوا میقاپد و کاری میکند که آب به دلش تکان نخورد!
کانادا صنعت کشاورزی بسیار پر و پیمانی دارد. با این حال هنوز هم تا رسیدن به اهداف آرمانی کشور در امر تولید و صادرات غذا، فرسنگها راه هست. یعنی هیچ محدودیتی برای پذیرش نیروها و تخصصهای جدید در این حوزه وجود ندارد. از روشهای نوین تولید و زراعت و دامداری گرفته تا خلق روشهای جدید بستهبندی یا فراوری مواد غذایی، اشتهای کانادا برای جذب کارآفرین و نیروی متخصص در این حوزه بینهایت است.
یکی از شاخصهای مهم اقتصادی در تمام کشورها، برخورداری از صادرات قوی است. کانادا هم از این قاعده مستثنا نیست. پس اگر بتوانید گوشهای از کار صادرات را بگیرید و محصولی مناسب فروش به بازار جهانی تولید کنید، یعنی سهمی در رونق اقتصادی کانادا دارید و جزو واجدِ شرایطترین کارآفرینها به شمار خواهید رفت!
صنعت توریسم یکی از ارکان مهم اقتصاد کاناداست و کسب و کارهای فعال در این حوزه از جمله هتلها و رستورانها و آژانسهای مسافرتی، سوگلیهای این حوزه به شمار میروند.
کانادا روی آموزش و تربیت نیروی ماهر و متخصص تمرکز بالایی دارد. بنابراین بیزینسهای فعال در حوزهٔ آموزش و مهارتآموزی، کار و بارشان سکه است و میتوانند تسهیلات خوبی از دولت دریافت کنند. از موسسات زبان گرفته تا مدارس فنی و حرفهای تا ایجاد یک پلتفرم آنلاین، ورود به حوزهٔ آموزش کار چندان سادهای نیست اما برای موفقیت در کانادا پتانسیل بالایی دارد.
کسب و کارهای مرتبط با حوزهٔ مهندسی، ساخت و ساز و توسعهٔ زیرساخت، عنصر جداییناپذیر اقتصاد کانادا هستند و تعدادی از موفقترین و بزرگترین شرکتهای کانادایی در این حوزه فعالیت میکنند.
کانادا همیشه به چندفرهنگی بودن و به اصطلاح مولتیکالچرال بودنش افتخار کرده و در کل روی مقولهٔ فرهنگ وسواس خاصی نشان میدهد. از همین بابت بازار حوزهٔ فرهنگ و صنعت سرگرمی، ظرفیت بالایی برای درآمدزایی و موفقیت دارد و صنایعی مثل موسیقی، سینما، بازی، دیزاین و سایر هنرها از رونق خوبی برخوردارند.
صنعت هوافضا (Aerospace) جزو صنایع مهم و برجستهٔ کانادا و یکی از صنایع تولید پیشرفته (Advanced Manufacturing) به شمار میرود و هر شرکتی در این حوزه فعالیت کند، قطعا از حمایتها و توجهات ویژهای برخوردار خواهد شد.
دقت کنید که موارد زیر، یکسری نشانههای منفی و مرتبط با بیزینسهایی است که جذابیت چندانی برای سازمان مهاجرت کانادا (IRCC) ندارند. اما منظور این نیست که به هیچ عنوان نباید سمت خرید یکسری بیزینسها رفت یا احتمال موفقیتشان صفر است. مسئله اینجاست که اگر به فکر مهاجرت با خرید بیزینس در کانادا هستیم، بهتر است تمرکزمان را به صنایع و کسب و کارهای محبوب IRCC مثل موارد بالا اختصاص بدهیم.
شرکتهایی که معمولا بر پاشنهٔ نیروهای سطح پایین و کممهارت با دستمزدهای پایین میچرخند، برای دولت کانادا جذاب نیست. سازمان مهاجرت کانادا شرکتهایی را که با استخدام افراد ماهر و نیروهای متخصص سر و کار دارند ترجیح میدهد و آنها را برای بهبود اوضاع اقتصادی کشور مفیدتر میداند. مثلا خرید یا ثبت یک شرکت سنتی خدمات نظافت، از نظر درآمدی گزینهٔ بدی نیست، اما از نظر ماهیت کار، جذابیت خاصی برای دولت کانادا ندارد. مگر اینکه پای یک نوآوری یا یک تکنولوژی خاص در میان باشد.
اگر بیزینس پرریسکی انتخاب کنید که سودآوریاش در هالهای از ابهام باشد، شانستان برای قانع کردن IRCC پایین است. یادمان باشد دولت کانادا به دنبال بیزینسپلنهای قرص و محکم و کاسبیهای پردوام و سودآور میگردد.
همانطور که اشاره کردم برای کارآفرینی در کانادا، انتخاب حوزهها و صنایع روبهرشد بسیار مهم است. صنایعی که از دوران اوجشان فاصله گرفته و به مرور در حال افولند، مقامات IRCC را به راحتی قانع نمیکنند. باز هم تاکید میکنم که کانادا به دنبال جذب کارآفرینانیست که علاوه بر ایجاد شغل برای جماعت، یک تکانی هم به اقتصاد کشور بدهند.
در پروسهٔ خرید بیزینس در کانادا حتما روی اعتبار و سابقهٔ قانونی شرکتها تحقیق کنید. اینکه شرکت یا بیزینس مورد نظر تا چه حدی با قوانین و مقررات کانادا سازگاری داشته یا چقدر بر سر مالیات و یا قوانین کار با دولت زد و خورد کرده، میتواند به قیمت ریجکت شدن پروندهٔ شما تمام بشود!
کانادا در سالهای اخیر روی اخلاقی بودن (Ethical) و سازگاری بیزنسها با محیط زیست (Sustainable) تمرکز بالایی کرده است. بنابراین صنایع یا کسب و کارهای مسئلهدار، همیشه زیر ذرهبین قانون قرار دارند و ممکن است با یکسری جریمهها و مشکلات قانونی یا درگیری با NGOهای محیط زیستی مواجه شوند.
بازاری که در آن رقابت شدیدی در جریان است و در آستانهٔ اشباع قرار دارد، انتخاب خوبی برای کارآفرینی در کانادا نیست. یعنی بیزنسمدل شما هرچقدر هم چفت و بست مناسبی داشته باشد، عامل رقابت شدید یک نکتهٔ منفی است و احتمال پذیرش پرونده را کاهش میدهد.
همانطور که میدانید خرید فرانچایز یکی از راههای سرراستِ خرید بیزنس در کانادا است و برای بسیاری از کارآفرینان حکم یک لقمهٔ آماده دارد. مسئله اینجاست که دولت کانادا به دنبال یک سرمایهگذار صرف که فقط با پولش وارد ماجرا میشود نیست. بنابراین اگر یک فرانچایز معروفی مثل یکی از شعبات مک دونالد را خریداری کنید، اما میزان کنترل و اختیارات عملیاتی شما پایین باشد، این یک پوئن منفی محسوب میشود.
به عنوان یک مهاجر، مسیر کارآفرینی شما در کانادا از یکسری ایستگاههای مشخص عبور میکند. از درک ضوابط قانونی و مقررات خرید یا ثبت شرکت تا اخذ مجوزها و پروانههای لازم تا اشراف به نکات و زیر و بمهای مالیاتی، خرید بیزینس در کانادا به دریافت حجم قابل توجهی از اطلاعات تازه و دست اول نیاز دارد. در کل، مسیر کارآفرینی در یک کشور خارجی، بدون مطالعهٔ کافی و مشورت با افراد خبره، کار چندان عاقلانهای نیست.
آیا کسب و کاری که به فکر خرید آن هستید، پتانسیل رشد خوبی دارد؟ آیا افزایش گردش مالی و درآمد خالص این بیزینس اتفاق محتملی است؟ این سوالات مهم و سرنوشتساز میتواند گزینههای بدردنخور را غربال کند و انتخابهای بهتری در برابر کارآفرین بگذارد. مشکل اینجاست که محاسبهٔ پتانسیل رشد یک بیزینس یک کار کاملا تخصصی است.
با این حال کارشناسان توسعهٔ کسب و کار بر این باورند که: اگر یک یا چند مورد از آیتمهای زیر در مورد هر بیزینسی برقرار باشد، میتوان به آیندهٔ آن امیدوار بود.
کارکنان و نیروهای مرغوب و باکیفیت، جزو مهمترین ارکان موفقیت هر بیزینسی هستند. بنابراین موقع خرید یک کسب و کار در کانادا، شرایطی ایجاد کنید که کارکنان قبلی بر سر کارشان بمانند. چون هم تجربهٔ خوبی دارند و هم در صورت بهتر شدن شرایط کار، وفاداری دوچندانی به مدیریت جدید پیدا میکنند.
کانادا از نظر محیط مناسب برای کسب و کار و سهولت راهاندازی بیزینس در جایگاه کشورهای تراز اول جهان قرار دارد. اما مهم است که با اقتصاد کانادا آشنا بشوید و تحقیقات بازار را حسابی جدی بگیرید. به لطف جستجوها و تحقیقات مفصل، میتوانید حوزهها و صنایع روبه رشد کانادا (خصوصا آنهایی که برای دریافت PR بهترند) را شناسایی کرده و به دنبال آنهایی بروید که هم با توانایی و هم با علایق خودتان سازگارترند.
اینکه پیش از اقدام برای خرید بیزینس یا ثبت شرکت در کانادا، نسبت به قوانین و استانداردها و ساختارهای موجود اشراف خوبی پیدا کنید فوقالعاده اهمیت دارد. حتما و حتما از مشاورین کارکشته کمک بگیرید و نسبت به تفاوتهای بخصوص هر کدام از استانها و مناطق کانادا باخبر باشید. از آنطرف هم هر صنعت و حوزهای، یکسری ماجراها و پیشنیازهای قانونی خودش را دارد که آگاهی از آنها میتواند باعث صرفهجویی زیادی در وقت و سرمایهٔ شما شود.
کارگزاران یا بیزینس بروکرها، وکلا یا حسابداران با تجربه، میتوانند روند خرید بیزینس در کانادا را به مراتب سادهتر و سریعتر کنند. در کانادا فردی که به صورت رسمی، برای کمک به شما واجد شرایط است تحت عنوان RCIC شناخته میشود. این عبارت مخفف Registered Canadian Immigration Consultant و به معنای مشاور رسمی مهاجرت به کاناداست. چنین شخصی در بسیاری از امورات از جمله موارد زیر به شما کمک میکند:
سر درآوردن از مسیرهای مختلف مهاجرتی در قالب کارآفرینی بسیار ضروری است. به همان اندازه، اینکه به دنبال راهاندازی یا خرید چه نوع بیزینسی هستید، یا قصد دارید در کدام نقطهٔ کشور فعالیت کنید، دو نکتهٔ فوقالعاده مهم هستند. از آنطرف ویزای استارتاپ کانادا هم یکی از گزینههاست و ممکن است با شرایط عدهای از کارآفرینان جفت و جورتر باشد. دو مسیر برنامه نامزد استانی PNP و اکسپرس اینتری کانادا هم باید در تیررس دید داشته باشید.
در کانادا موسسات مالی متعددی وجود دارند که خدمات متنوعی به صاحبان کسب و کار ارائه میدهند. خود دولت هم انواع و اقسام وام و تسهیلات و سوبسیدها را برای کسب و کارها فراهم کرده تا توجه سرمایهگذاران خارجی را تا جای ممکن جلب کند. داشتن تمکن مالی کافی در کنار استفادهٔ درست از تسهیلات و امکانات سرمایهای، پروسه خرید بیزینس در کانادا را به مراتب آسانتر میکند.
از کجا بدانیم که بیزینس مورد نظر را به چه قیمتی بخریم و چطور تشخیص بدهیم که پیشنهاد فروشنده منصفانه است؟ پروسه قیمت گذاری کار چندان سادهای نیست و از عهدهٔ یک کارآفرین یا مدیر مالی خبره بر میآید (بر مبنای تجهیزات، نیروها، سهم بازار، درآمد و …). یعنی از آن دست کارهاییست که معمولاً به یک مشاور خبره نیاز دارد. اما فرمولی هم برای اینکار هست که میتواند چهارچوب ذهنی بدردبخوری برایمان ایجاد کند.
بهترین راه برای تشخیص قیمت منصفانهٔ یک بیزینس، مقایسه قیمت درخواستی فروشنده با ارزش بازار یا به قولی Market Value آن بیزینس است. برای بدست آوردن ارزش بازار، کافیست درآمد خالص (Net Income) و مالیاتدررفتهٔ بیزینس (بعد از کسر مالیات) را با موارد زیر جمع و تفریق کرده و در آخر، عدد حاصل را در عددی بین ۳ تا ۵ ضرب کنیم:
برای دقت بیشتر در محاسبه و تراز کردن نوسانات مقطعی، بهتر است فرمول بالا را روی میانگین درآمد شرکت در سه سال گذشته اعمال کنیم.
مهاجرت با کارآفرینی و خرید بیزینس در کانادا، برای افرادی که از مهارت و سابقه مدیریت و ادارهٔ یک کسب و کار برخوردارند مسیر ایدهآلی است و میتواند سریعتر از انتظار به دریافت اقامت دائم کانادا ختم شود. مسیری پرپیچ و خمی که با دقت به سوراخ و سمبههای قانونی، درک ظرافتهای فرهنگی و اجتماعی و همچنین کمک گرفتن از مشاورین دلسوز و کاربلد، به مراتب هموارتر میشود.
بله. امکان مهاجرت به کانادا برای سرمایهگذاران و کارآفرینان خارجی با تأسیس یا خرید بیزینس فراهم است. اینکار در کمترین حالت بین ۵۰ هزار تا ۲۵۰ هزار دلار هزینه دارد و لازم است که سودآوری و پتانسیل بیزینس مورد نظر به شکلی جدی مورد ارزیابی قرار بگیرد.
بله. کسانی که دارای اقامت دائم کانادا نیستند میتوانند برای خرید بیزینس در این کشور اقدام کنند. فقط کافیست که با مسیرهای طراحی شده در جهت مهاجرت با کارآفرینی و سرمایهگذاری آشنا شده و با توجه به توان مالی و سوابق کاری خود، بهترین گزینهٔ ممکن را انتخاب نمایند.
بله. اگر به عنوان صاحب بیزینس به مدت ۱۲ ماه در کانادا فعالیت کنید و در مدیریت و ادارهٔ کسب و کارتان حضور فعالی داشته باشید (یعنی فقط یک سرمایهگذار منفعل نباشید)، از طریق برنامه اکسپرس اینتری کانادا و تحت استریم Federal Skilled Worker برای دریافت PR کانادا واجد شرایط میشوید.