کانادا هم مثل همسایهٔ جنوبی یعنی ایالات متحده، خودش را سرزمین فرصتها میداند. اما ورای این شعارهای جذاب که برای کسی نان و آب نمیشود چه خبر است و واقعیت بازار کار در کانادا چیست؟ آیا سرزمین فرصتها، فقط با افراد دانشگاه رفته و دارای مدرک مهربان است یا بدون مدرک هم میتوان در کانادا زندگی خوبی داشت و عاقبت به خیر شد؟ در این مطلب به تعدادی از شغل های پردرآمد در کانادا بدون مدرک تحصیلی اشاره میکنیم و میبینیم که بله! پیدا کردن کار در کانادا بدون مدرک و تحصیلات دانشگاهی نه تنها غیرممکن نیست، بلکه تعدادی از مهمترین مشاغل مورد نیاز کانادا هیچ نیازی به مدرک تحصیلی ندارند.
سوتفاهم نشود! اینجا قصد ندارم ارزش تحصیلات دانشگاهی را برای مهاجرت به کانادا کمرنگ جلوه بدهم. واقعیت اینست که در شروع پروسهٔ مهاجرت، سابقهٔ تحصیلات دانشگاهی یک امتیاز محسوب میشود و برای برخی از مسیرهای مهاجرتی به کار میآید. حالا اینجا قصد ندارم با جزئیات مسیرهای مهاجرتی از موضوع اصلی بحث دور بشوم. در عوض ترجیح میدهم تمرکزمان را به فاز بعد از مهاجرت و فرایند پیدا کردن کار در کانادا اختصاص بدهم. پس یک نیمنگاه سریع به مشاغل بدون مدرک کانادا داشته باشیم:
مثالهای بالا مشتی نمونهٔ خروار هستند. با این حال در مطلب چقدر طول میکشد در کانادا کار پیدا کنم دیدیم که عدهای زیادی از مهاجران از سختی پیدا کردن کار در کانادا مینالند و معتقند پیدا کردن شغل کار سختی نیست، اما پیدا کردن شغلِ خوب ماجرای متفاوتی دارد!
حالا شغل خوب و بد از نظر هر کس تفاوت میکند و اینکه امورات زندگی یک فرد یا خانوار با چه درآمدی میگذرد، مسئلهای کاملا موردی است. اما بخش امیدوارکنندهٔ ماجرا اینجاست که کار پیدا کردن در کانادا بدون مدرک، آنقدرها هم سخت نیست. در واقع در بازار کار کانادا با گزینههای استخدامی زیادی مواجه هستید که طیف وسیعی از افراد ماهر و نیمهماهر را پوشش میدهند.
طبیعی است که هرچه سختی و پیچیدگی کار بیشتر باشد و یا در صنعت سودآورتری مشغول باشید، درآمدتان بهتر است. مثلا یک کارگر رستوران، قاعدتا نمیتواند از اینکه درآمدش پایینتر از یک کارگر معدن است شکایت کند یا اگر کسی پشت صندوق یک فروشگاه میایستد، دستمزد کمتری از پرستار معلول و سالمند میگیرد. کلا در بازار کار کانادا دو موردی که خیلی بیشتر از مدرک به دردتان میخورد و شما را در اولویت استخدام قرار میدهد:
اگر هیچکدام از موارد بالا را هم نداشتید جای نگرانی نیست. شغلهایی که در ادامه معرفی میکنیم تعدادی از مرسومترین و پرتقاضاترین شغلهای بازار کار کانادا هستند.
صنایع غذایی کانادا خصوصا حوزهٔ شیلات و تولید محصولات دریایی، یکی از صنایع بسیار مهم کاناداست. این صنعت همیشه به دنبال نیروی کار است و درآمدهای نسبتا خوبی عاید آنها میکند. کارگران شیلات معمولا در خط تولید فرآوری ماهی کار میکنند، به تمیز کردن ماهی و سایر محصولات دریایی میپردازند یا در بخش جابجایی و بستهبندی مشغول میشوند. این شغل به مدرک نیاز ندارد، اما استقامت جسمانی و توانایی کار در محیطهای سرد و مرطوب اوجب واجبات است.
برقکاری یکی از تخصصها و مشاغل کاربردی و پرتقاضای کاناداست و فرصتهای شغلی زیاد و پتانسیل درآمدی خوبی دارد. البته حتی اگر برقکار ماهری هم باشید باید برای دریافت مجوز و گواهینامهٔ فنی یک دوره کارآموزی بگذرانید. در یک کلام متخصصین این رشته در کانادا بدون مدرک استخدام میشوند و در محیطهای مسکونی، تجاری یا صنعتی به فعالیت میپردازند.
قصاب صنعتی یکی دیگر از شغل های بدون مدرک و بدردبخور در کاناداست. قصابها در کارخانههای فرآوری گوشت کار میکنند و کارهایی مثل برش و تراش دادن گوشت و آمادهسازی محصولات برای توزیع، جزو شرح وظایف آنهاست. قصابهای صنعتی هم مثل کارگران شیلات نیازی به مدرک ندارند اما کارشان به شدت نیازمند قدرت و توانایی جسمی است.
رونق کسب و کار پرستاران خانگی با پیری جمعیت بیشتر میشود. البته این حرفه شامل پرستاران کودک و معلولین هم هست. کمک به افراد ناتوان در انجام فعالیتهای روزمره مثل استحمام، لباس پوشیدن و آماده کردن غذا جزو کارهای مرسوم پرستاران خانگی است. آنها به مدرک تحصیلی ندارند اما احتمالش هست که بسته به یک کارفرمای خاص، گذراندن دوره آموزشی و دریافت گواهینامه تخصصی لازم شود.
کسانی که در خردهفروشی یا صنعت Retail کار میکنند نقش مهمی در اقتصاد کانادا دارند. آنها در فرایند خرید به مشتریان کمک میکنند، اطلاعات محصول را ارائه میدهند و باعث رضایت خریداران میشوند. برای کار در فروشگاه نیازی به مدرک تحصیلی نیست اما مهارتهای ارتباطی و داشتن خلق و خوی مساعد به شدت حیاتی است و امکان ترفیع شغلی را بالا میبرد. در ضمن فروشنده علاوه بر حقوق پایه، امکان دریافت پاداش هم هست و داشتن درآمد معقول چیز بعیدی نیست.
کانادا از نظر منابع طبیعی و معدنی کشور غنی و ثروتمندی است. بنابراین صنعت معدن بستر تعدادی از کلیدیترین اهرمها و چرخدندهها در ماشین اقتصاد کاناداست و نان معدنچی جماعت در روغن است. کارگران معدن، کانیها و سنگها را از زمین استخراج میکنند، اپراتور ماشینآلات سنگین میشوند و ایمنی عملیات حفاری و استخراج را فراهم میسازند. کار در معدن در کانادا بدون مدرک امکانپذیر است و جزو شغل های پردرآمد کانادا به شمار میرود. فقط مسئله اینجاست که شغل چندان سادهای نیست و به درد هرکسی نمیخورد.
جوشکاری در کانادا و تمام کشورهای توسعهیافته، جزو مشاغل پرمتقاضی است و فرصتهای زیادی برای استخدام دارد. وجود این گروه از متخصصین در بطن صنایع مختلف ضروری است و در انواع پروژههای ساختمانی و تولیدی برایشان کار پیدا میشود. مشغولیت به حرفهٔ جوشکاری در کانادا بدون مدرک امکانپذیر است. اما به دریافت یک گواهینامه و به اصطلاح پروانه اثبات مهارت نیاز دارد.
همانطور که در مطلب بهترین بیزینس در کانادا اشاره کردم، حوزه بهداشت و درمان یکی از ثروتمندترین و بزرگترین صنایع کاناداست و بازار آن در قیاس با سایر صنایع از بیشترین گردش مالی برخوردار است. در کانادا بدون مدرک تحصیلی هم میتوان به پرستاری پرداخت اما برای کار به عنوان یک پرستار رسمی و دارای مجوز Licensed Practical Nurses دریافت یک پروانه یا اصطلاحا لایسنس مخصوص ضروری است. تقاضا برای پرستار در کانادا بسیار بالاست و این شغل جزو مشاغل پردرآمد و باثبات به شمار میرود.
رانندگان کامیون و تریلی در کانادا به شدت پرطرفدارند و حمل و نقل جادهای یکی از صنایع بزرگ این کشور است. این افراد نیازی به مدرک تحصیلی ندارند اما گواهینامه رانندگی با کامیون و تریلی و یکسری آموزشهای تخصصی براشان ضروری است. آنها دائما در سفرند، تمام سوراخ و سمبههای کشور را میبینند و درآمدشان هم خوب است. با این حال رانندگی ماشینهای باری سنگین، شغل خاصی است و به درد همه نمیخورد. چون افراد زیادی نیستند که حاضر باشند اکثر ساعات عمرشان پشت فرمان بگذرد.
کشاورزی و دامداری یکی از صنایع حیاتی کاناداست و کارگران مزارع نقش مهمی در تولید مواد غذایی و محصولات کشاورزی دارند. آنها به کشت و نگهداری از محصولات یا دامها میپردازند و در مکانهایی مثل مزارع، خط تولید محصولات لبنی و یا در باغهای انگور کار میکنند. این شغل در کانادا نیازی به مدرک تحصیلی ندارد اما به استقامت و توانایی جسمی برای کار در شرایط آب و هوایی مختلف وابسته است.
اولین کار فراهم کردن یک رزومهٔ کانادایی کارفرماپسند است! اگر داخل این رزومه، مهارت و تجربهٔ فرد به اندازه کافی پررنگ باشد، کارفرما طرف را روی هوا میقاپد و اهمیتی به میزان تحصیلاتش نمیدهد. پس بهتر است با جزئيات کافی سوابق کاری و مسئولیتهای قبلی شرح داده شود و روی تواناییها تاکید کافی وجود داشته باشد. حالا در یک فرصت مناسب، یک مطلب جداگانه به آموزش نوشتن رزومه حرفهای و کارفرماپسند در کانادا اختصاص میدهم.
مورد دوم که از باب اهمیت هیچ دست کمی از رزومهٔ خوب ندارد، تحقیق درست حسابی و داشتن مقادیر مناسبی سماجت است! برای پیدا کردن فرصتهای استخدام در کانادا پلتفرمهای کاریابی و کانالهای متعددی وجود دارد. اما موارد زیر تعدادی از مهمترین و بدردبخورترین این پلتفرمها هستند که تقریبا تمام کارفرماها از آنها استفاده میکنند:
در این مطلب تعدادی از مشاغل مرسوم و بینیاز از مدرک کانادا را معرفی کردیم و دیدیم که یک مهاجر تازهوارد بدون تحصیلات دانشگاهی هم میتواند گلیمش را از آب بیرون بکشد.
یکی از راههای استخدام در کانادا بدون مدرک، درخواست ورک پرمیت موقت کارگران خارجی یا TFWP است. این همان مسیری است که کارفرمایان کانادایی به استخدام کارگر خارجی میپردازند و کسری نیروی کار را جبران میکنند. تنها نکته مهم اینجاست که برای دریافت این مجوز باید در وهلهٔ اول یک پیشنهاد کاری یا جاب آفر از سمت کارفرمای کانادایی داشته و با سایر شرایط ورود به خاک کانادا هماهنگ باشید.
طرحها و برنامههای پایلوت هم جزو راههای سریع استخدام بدون مدرک نیروی کار خارجی هستند. دولت کانادا از طریق این طرحهای ضربتی، نیروی کار لازم برای برخی نقاط کشور یا یکسری صنایع خاص را تامین میکند. شرح هرکدام از طرحها مطلب جداگانهای میطلبد اما برای مثال میتوانم به موارد زیر اشاره کنم:
سریعترین راه مهاجرت کاری به کانادا از طریق ورک پرمیت موقت یا Temporary Foreign Worker Permit امکانپذیر است. در این شیوه یک کارفرمای کانادایی با مکاتبه یا از طریق معرفی دوستان و آشنایان قانع شده که شما نیروی کار مطلوبی هستید و به مهارت و توانایی شما نیاز دارد. اینجاست که یکسری مراحل را طی میکند و با صادر کردن یک جاب آفر رسمی، از دولت کانادا اجازهٔ استخدام شما را دریافت میکند.
در حال حاضر پاسخ دادن به این سوال سختتر از گذشته است. چون این کلمهٔ «بهترین» میتواند برای من و شما متفاوت باشد. برخی از استانهای کانادا نرخ استخدامی بالاتری دارند و برخی از استانها و مناطق برای حرفه و توانایی خاص شما ایدهآلتر هستند. مثلا آلبرتا در صنعت نفت و گاز قوی است و از آنطرف انتاریو در صنعت تولیدات کارخانهای بازار کار مفصلی دارد. عاقلانهترین کار اینست که حسابی تحقیق کنید و مقصد مهاجرت به کانادا را با توجه به توانمندیها و ترجیحات خودتان انتخاب کنید.