برای متقاضیان مهاجرت، اشراف کامل به بازار کار کشور مقصد یکی از بایدها و ضرورتهای اصلی است. اکثر قریب به اتفاق مهاجران برای گذران زندگی، به شدت به شغلشان وابسته هستند و اندوختهٔ مالی آنها کفاف چند ماه یا حتی چند هفته بیکاری و نداشتن درآمد را نمیدهد. به همین دلیل آشنایی با مشاغل مورد نیاز کانادا برای کسانی که در فکر مهاجرت هستند، یکی از دغدغههای اصلی است. بنابراین این مطلب را به آشنایی با زیر و بم بازار کار کانادا اختصاص داده و یادآوردی میکنم که تمام اعدادی که در این مقاله میبینید، به دلار آمریکا یا USD هستند.
با وجود افزایش نرخ بیکاری کانادا در یکی دو سال اخیر و رسیدن به 6/4 درصد، این کشور کماکان بازار کار خوبی برای مهاجران محسوب میشود. کانادا در حوزههایی مثل فناوری، پزشکی، علوم فضایی، کشاورزی، مدیریت مالی، معدن و صنعت سرگرمی، اوضاع بسیار خوبی دارد و طبیعتا در این حوزهها از بازار کار بهتری برخوردار است. داشتن اقتصاد آزاد هم در کنار یک سیستم بانکی کارآمد و معتبر مزید بر علت شده و کانادا را به مقصد جذابی برای کارگران و متخصصین و دانشجویان تبدیل کرده است. به لطف نرخ بالای مهاجرت، جمعیت این کشور سالانه 3.9 درصد افزایش پیدا میکند و حجم نیروی کار هم 4.1 درصد بیشتر میشود. پس طبیعی است که ایجاد و گسترش فرصتهای شغلی باید همواره یکی از اصلیترین دغدغههای مسئولان این کشور باشد.
استانها و مناطق مختلف کانادا، هرکدام بازار کار متفاوت و منحصربفردی دارند. بر فرض ممکن است بازار ساخت و ساز و پروژههای ساختمانی در استانی داغ و در یک استان دیگر در حال افول باشد. یا مثلا شغل و تخصص شما در یکی از شهرها و استانهای کانادا به حد اشباع رسیده باشد. با وجود همهٔ این تفاوتها، گستردگی انواع مشاغل در شهرهای مهم کانادا کماکان بالاست و عدهای بر این باورند که کانادا هم مثل ایالات متحده - البته با اختلاف چند سر و گردن پایینتر - میتواند به عنوان سرزمین فرصتها شناخته شود. توصیه میکنم به مطلب شغلهای پردرآمد کانادا نگاهی داشته باشید.
شاید روی هم رفته شهرهای توسعهیافتهای مثل تورنتو، ونکوور، اوتاوا، مونترال و ادمونتون، که به بازار کار پررونق معروفند گزینههای بهتری برای مهاجران محسوب شوند. اما باید دقت داشت که شهرهای بزرگ و مهم کانادا، لزوما برای تمام مشاغل و حرفهها مناسب نیستند. در واقع شهر و استان محل زندگی، میتواند در یکسری از حوزهها و صنایع خاصی قویتر باشد و بازار کار بهتر و بزرگتری داشته باشد. لیست زیر یک شمای کلی از صنایع قویتر در هرکدام از استانهای کانادا را نشان میدهد.
بدیهی است که برای یافتن شغل مناسب در یک کشور غریب، بهتر است که در وهلهٔ اول با زبان آنجا آشنا باشیم! کانادا هم از این قاعده مستثنی نبوده و با تسلط به زبان انگلیسی - و در برخی نقاط مثل کبک فرانسوی - شانس کار و استخدام مهاجر تازهوارد به شدت بالا میرود! بعد از آن، مسئله تحصیلات مطرح است. اکثر مشاغل کانادا، دست کم به مدرک دیپلم نیاز دارند و ماجرا هرچه تخصصیتر شود، احتمال نیاز به مدارک دانشگاهی بیشتر خواهد شد. البته گمان نکنید که بدون مدرک تحصیلی، کار درست و درمانی پیدا نمیشود و مشاغل پردرآمد بدون نیاز به مدرک تحصیلی در کانادا هم تعدادشان کم نیست.
طبیعتاً اگر سابقۀ کاری و رزومه جالبی داشته باشید، کارتان راحتتر خواهد بود. اما در صورت نداشتن رزومه هم میتوان کار پیدا کرد و با مقادیری جستجوی بیشتر و قناعت به حقوقهای پایینتر کنار آمد. در ضمن، نوع ویزای دریافت شده، بسیار سرنوشتساز است و تاثیر مستقیمی در روند کار و استخدام در کانادا خواهد داشت.
اول از همه Study Permit را داریم که مختص دانشجوهای بینالمللی بوده و امکان تحصیل در دانشگاهها و کالجهای کانادا را فراهم میکند. اگر مشغول تحصیل هستید، باید این مجوز را در اختیار داشته باشید تا بتوانید کار پیدا کنید. Study Permit انواع مختلفی دارد. مثلاً ممکن است فقط اجازۀ کار کردن در محیط همان محل تحصیلتان را داشته باشید.
بعد از Study Permit به Open Work Permit میرسیم. اگر این مجوز را در اختیار داشته باشید، میتوانید در هر شغلی که میخواهید مشغول به کار شوید. البته با این قید که این مجوز کار محدودیت زمانی هم دارد. در کل Open Work Permit هم انواع مختلفی دارد و برخی از آنها حالت نامحدود دارند و برخی دیگر برای کار در یک محدودهٔ مشخص صادر میشوند.
مجوز دیگری هم وجود دارد که با نام Employer-Specific Work Permit شناخته میشود و برای آنهاییست که قبل از مهاجرت با یک پیشنهاد کار - یا ابه اصطلاح جاب آفر - از یک کارفرمای کانادایی مواجه شدهاند.
لازم به گفتن نیست که کار کردن با ویزای توریستی کانادا یک امر ممنوع و قدغن است! یعنی طبق قانون شخصی که بهعنوان گردشگر وارد کشور شده، حق انجام هیچگونه فعالیت تجاری که به بازار کار کانادا مرتبط باشد را ندارد.
خبر خوب اینکه کانادا سالهاست با کسری نیروی کار دست و پنجه نرم کرده و همواره به دنبال راههایی برای جبران این کسری و تسهیل ورود نیروی کار بوده است. منتها نیروهایی که با نیازهای بازار کار کشور تناسب داشته باشند و در دستهبندی کارگران ماهر یا Skill Worker قرار بگیرند. در واقع کانادا، در چند صباح اخیر نشان داده که به دنبال نیروی ارزان و بدون مهارت با حقوق پایین نیست.
دولت این کشور در همین راستا یکسری قوانین سفت و سخت را برای کنترل ورودی کارگران خارجی موقت اعمال کرده است. اما غیر از این حالت و در راستای جذب نیروهای ماهر، کانادا از سال ۲۰۱۵ یک مکانیزم مهاجرپذیری جالب با نام اکسپرس اینتری (Express Entry) یا EE را بوجود آورد که در مطلب راهنمای جامع اکسپرس اینتری کانادا جزئیاتش را توضیح دادهام.
NOC مخفف National Occupation Classification فهرست طبقهبندی مشاغل مورد نیاز کاناداست. این فهرست یک ساختار هرمی 5 قسمتی دارد که بالاترین بخش آن، از ۱۰ گروه اصلی مشاغل تشکیل شده، دستۀ دوم شامل 45 گروه مهم است و دستۀ سوم 89 زیرگروه شغلی مهم را در بر گرفته است. همینطور که پایینتر برویم، بخش چهارم را میبینیم که دارای 162 گروه شغلی کوچک است و نهایتاً بخش پنجم را داریم که از 516 گروه بسیار کوچک تشکیل میشود. هر کدام از این بخشها سطح مهارتی و یا به اصطلاح NOC Skill Level مخصوص خودشان را دارند:
بنابراین، میتوان گفت هرچه به سمت بالای هرم شغلی نزدیکتر شویم، دستمزد مشاغل بالاتر میروند و برعکس هرچه به پایین هرم بیاییم، مشاغل سادهتر و دستمزدها کمتر خواهد بود. پس یادمان نرود که برای درک بهتر بازار کار کانادا، آشنایی با همین فهرست NOC میتواند بهترین شروع ممکن باشد. در ادامه کمی وارد جزئیات میشویم و به مشاغل مورد نیاز کانادا میپردازیم. درضمن مطالعه مقاله چقدر طول میکشد در کانادا کار پیدا کنم هم خالی از لطف نیست چون از یک زاویهٔ متفاوت به واقعیات بازار کار کانادا میپردازد.
طی سالهای گذشته، دولت کانادا با برنامههای مختلف سعی در جذب مهاجرین متخصص و حرفهای کرده و با توجه کمبود نیروی کار، شرایط منعطفی را برای جذب مهاجرین برقرار کرده است. با استناد به آمار سایت Statistics Canada مشاهده میشود که این کشور در صنایع زیر با کمبود متخصص و نیروی کار مواجه است:
شلوغترین شهر کانادا، قاعدتا باید از بازار کار خوبی برخوردار باشد! اهالی تورنتو به عنوان یکی از گرانترین شهرهای کانادا و دنیا، میانگین درآمد بالاتری نسبت به میانگین کلی کانادا دارند. رقابت بالا در بازار کار تورنتو میتواند از دلایل مختلفی مثل اقتصاد بسیار قوی این شهر، جمعیت رو به افزایش و نیاز به نیروی کار حرفهای آب بخورد. در جدول زیر، لیستی از مهمترین مشاغل مورد نیاز کانادا در محدودهٔ تورنتوی بزرگ (GTA) را خواهید دید.
نام شغل | حقوق |
توسعهدهندۀ نرمافزار | 75 هزار دلار تا 100 هزار دلار در سال |
تحلیلگر داده | 60 هزار دلار تا 85 هزار دلار در سال |
تحلیلگر بازارهای مالی | 75 هزار دلار تا 100 هزار دلار در سال |
پرستار حرفهای | 70 هزار دلار تا 90 هزار دلار در سال |
مدیر پروژه | 75 هزار دلار تا 100 هزار دلار در سال |
نمایندۀ فروش | 50 هزار دلار تا 70 هزار دلار در سال |
مدیر بازاریابی | 75 هزار دلار تا 100 هزار دلار در سال |
مدیر منابع انسانی | 80 هزار دلار تا 100 هزار دلار در سال |
مدیر امور مشتریان | 60 هزار دلار تا 85 هزار دلار در سال |
توسعهدهندۀ وب | 60 هزار دلار تا 85 هزار دلار در سال |
طراح گرافیک | 45 هزار دلار تا 65 هزار دلار در سال |
مهندس برق | 70 هزار دلار تا 100 هزار دلار در سال |
مهندس مکانیک | 70 هزار دلار تا 100 هزار دلار در سال |
مدیریت چرخۀ تأمین | 80 هزار دلار تا 100 هزار دلار در سال |
مدیر اجرایی | 80 هزار دلار تا 100 هزار دلار در سال |
مدیر خدمات مشتریان | 60 هزار دلار تا 85 هزار دلار در سال |
مدیر IT | 80 هزار دلار تا 100 هزار دلار در سال |
همانطور که در این جدول مشخص است، بیشتر مشاغل مورد نیاز این شهر، مربوط به حوزۀ تکنولوژی هستند. اگر مقالۀ زندگی در تورنتو را خوانده باشید، میدانید که تورنتو یکی از شهرهای پیشرو در زمینۀ تکنولوژی است و برندهای سرشناس حوزهٔ فناوری، دفاتر و مراکز بزرگ و متعددی در این شهر دارند.
دیگر شهر پرطرفدار و مهاجرپذیر کانادا، ونکوور در استان بریتیش کلمبیاست. این شهر جمعیت کمتری نسبتبه تورنتو دارد و از نظر وسعت هم کوچکتر از آن است. با این حال هزینه زندگی در ونکوور ، حتی از تورنتو هم بیشتر و میانگین درآمد شهروندان هم تا حدودی بالاتر است. در ادامه، مشاغل مورد نیاز ونکوور را ملاحظه میکنید.
نام شغل | میانگین درآمد |
پرستار | 74 هزار دلار در سال |
دکتر اورژانس | 116 هزار دلار در سال |
جراح | بیشتر از 155 هزار دلار در سال |
مهندس نرمافزار | 79 هزار دلار در سال |
متخصص داده | 106 هزار دلار در سال |
وکیل | بیشتر از 136 هزار دلار در سال |
آتشنشان | 69 هزار دلار در سال |
پلیس | 66 هزار دلار در سال |
معلم | 59 هزار دلار در سال |
مددکار اجتماعی | 51 هزار دلار در سال |
روانپزشک | 66 هزار دلار در سال |
مدیر تبلیغات، بازاریابی و روابط عمومی | 82 هزار دلار در سال |
مهندس مکانیک | 78 هزار دلار در سال |
متخصص منابع انسانی | 77 هزار دلار در سال |
تحلیلگر بازارهای مالی | 75 هزار دلار در سال |
مهندس معمار | 75 هزار دلار در سال |
متخصص تغذیه | 73 هزار دلار در سال |
طراح وبسایت و توسعهدهندۀ وب | 67 هزار دلار در سال |
ماسور | 62 هزار دلار در سال |
توجه داشته باشید که میزان درآمد بهصورت میانگین مطرح شده و ممکن است در برخی شرایط دستمزدها بیشتر و در برخی شرایط (مثلاً کار پارهوقت) میزان دستمزد پایینتر بیاید. ضمناً، باز هم یادآور میشوم که تمام اعداد و ارقام به دلار آمریکا (USD) هستند و نه دلار کانادا (CAD).
مونترال دومین شهر بزرگ کانادا و مرکز استان کبک است. اگرچه زبان انگلیسی در مونترال بهشکلی گسترده مورد استفاده قرار میگیرد، اما زبان رسمی این شهر و کلاً استان کبک، زبان فرانسوی است. مونترال هم مثل دو شهر قبلی بسیا رمهاجرپذیر بوده و یک مرکز اقتصادی مهم در کانادا محسوب میشود. موارد زیر نمونههایی از مشاغل مورد نیاز کانادا در شهر مونترال هستند.
نام شغل | میانگین درآمد |
مهندس نرمافزار | 78 هزار دلار در سال |
توسعهدهندۀ فرانتاند | 78 هزار دلار در سال |
توسعهدهندۀ بکاند | 81 هزار دلار در سال |
توسعهدهندۀ زبان جاوا | 76 هزار دلار در سال |
ادمین سیستم | 72 هزار دلار در سال |
تکنیسین شبکه | 43 هزار دلار در سال |
برنامهنویس | 70 هزار دلار در سال |
کارگر ساختمانی | 52.5 هزار دلار در سال |
پرستار حرفهای | 60 هزار دلار در سال |
مربی مهد کودک | 43 هزار دلار در سال |
مهندس عمران | 65 هزار دلار در سال |
مهندس برق | 68 هزار دلار در سال |
معلم | 58.5 هزار دلار در سال |
مکانیک ماشینهای سنگین | 50 هزار دلار در سال |
متخصص هوش مصنوعی | 92 هزار دلار در سال |
طراح UX و UI | 64 هزار دلار در سال |
مهندس هوافضا | 67 هزار دلار در سال |
متخصص دیجیتال مارکتینگ | 74 هزار دلار در سال |
تحلیلگر بازارهای مالی | 73 هزار دلار در سال |
مدیر شبکههای اجتماعی | 43 هزار دلار در سال |
توجه کنید که هزینۀ زندگی در مونترال در مقایسه با ونکوور و تورنتو به مراتب پایینتر است. البته درآمد مردم هم تا حدی پایینتر است. با این حال رسیدن به یک زندگی راحت با درآمد پایینتر در مونترال آسانتر و عملیتر از دو همتای دیگرش است.
طی سالیان گذشته و با رواج بیش از پیش اینترنت، جستجو و فرایند کاریابی آنلاین به شدت رایج شده و حتی در ایران هم بازار داغی پیدا کرده است. بسیاری از مردم میتوانند شغل ایدهآلشان را بهواسطۀ اینترنت و پلتفرمهای کاریابی پیدا کنند و مستقیما برای کارفرماهای ریز و درشت رزومه بفرستند. در کانادا هم این امکان به شکل مفصلی وجود دارد که در یک مقالهٔ اختصاصی تعدادی از بهترین سایت های کاریابی کانادا برای استخدام را معرفی کردهام. از مشهورترین این پلتفرمها میتوان به Indeed، LinkedIn و Glassdoor اشاره کرد.
کانادا به عنوان یکی از مهاجرپذیر ترین کشورهای جهان در طی سالیان اخیر سعی داشته با ارائه انواع و اقسام طرحها و برنامهها و تسهیلات مهاجرتی، نیروهای بیشتری را به سوی بازار کارش جلب کند. در واقع معضل کسری نیروی کار، یکی از مزمنترین و جدیترین چالشهای این کشور بوده که باعث شده، دولت کانادا با جدیت تمام روی مسئله مهاجرت تمرکز داشته باشد. در این مقاله، به تعدادی از مشاغل مورد نیاز کانادا اشاره کردیم اما اگر خواستید با حال و هوای بازار کار این کشور بیشتر آشنا شوید توصیه میکنم روی مقاله چقدر طول میکشد در کانادا کار پیدا کنم مروری داشته باشید.