فرقی نمیکد که قصدتان از سفر به کانادا کار و زندگی باشد یا برای تفریح گذرتان به آنجا افتاده باشد. چون در هر صورت احتمالش هست که سیستم حمل و نقل عمومی جواب کارتان را ندهد و برای پیمایش مسافتهای فوقالعاده طولانی در این خشکی پهناور، به یک ماشین اجارهای یا ماشین شخصی نیاز پیدا کنید. به همین بهانه، مطلب حاضر را به شرایط و مدارک گرفتن گواهینامه رانندگی در کانادا اختصاص دادهام. چه برای آنهایی که برای اولین بار قصد دریافت گواهینامه رانندگی در کانادا دارند و چه آنهایی که به دنبال تبدیل گواهینامه ایرانی به کانادایی هستند.
دریافت گواهینامه در کشورهای خارجی آنقدرها کار عجیبی و غریبی نیست. اما دریافت گواهینامه رانندگی در کانادا به لطف قوانین و تعاریف و پیشنیازهای متفاوت در هر کدام از استانها، تاحدودی بدقلق و پیچیده است. بنابراین اگر موافق باشید در همین ابتدا به کلیات مدارک لازم اشاره کنم تا در ادامه، با نمونه قرار دادن دو استان انتاریو و بریتیش کلمبیا - که جمعیت قابل توجهی از ایرانیان در آنها سکونت دارند - پروسه گواهینامه را مورد موشکافی قرار بدهیم.
بسته به نوع اقامت متقاضی، مدارک دریافت گواهینامه در کانادا متفاوت خواهند کرد. یعنی مدارک لازم برای شهروند کانادا با مدارک دارندگان PR و یا ساکنین موقت تفاوت دارد.
اگر گواهینامهٔ ایرانی دارید، میتوانید ترجمه رسمی آنرا به سازمان مربوطه ارائه دهید. یادآوری میکنم که ترجمه گواهینامه ایرانی برای بنگاههای اجاره ماشین در کانادا هم جوابگو است. اما در صورت نداشتن گواهینامه ایرانی، لازم است که مراحل دریافت گواهینامه در کانادا از ابتدا طی شود. یعنی هم آزمون کتبی یا همان آییننامه و هم آزمون عملی یا شهری را با موفقیت پشت سر بگذارید. البته تست بیناییسنجی هم که پای ثابت ماجراست و بلافاصله بعد از آزمون آییننامه انجام میشود.
افراد بالای ۱۶ سال برای دریافت گواهینامه در تمام نقاط کانادا واجد شرایط هستند. البته حداقل سن گواهینامه در آلبرتا ۱۴ سال و در نوناووت و سرزمینهای شمالی غربی و یوکان ۱۵ سال است. حالا اجازه بدهید، به عنوان نمونه و برای جلوگیری از سرگیجه، قوانین و مقررات استان بریتیش کلمبیا را بررسی کنیم.
حداقل سن گواهینامه در استان بریتیش کلمبیا ۱۶ سال است. با این قید که افراد زیر ۱۹ سال، هم برای گواهینامه و هم برای ثبت یا خرید ماشین در کانادا به فرم رضایت والدین یا سرپرست قانونی نیاز دارند. در این استان گرفتن گواهینامه کامل و رسمی، به یک آزمون تستی (آییننامه) و دو آزمون شهری نیاز دارد. اگر این سه آزمون با موفقیت پشت سرگذاشته شود و ۳ سال بدون تصادف - تصادفی که فرد مقصر شناخته شود - یا جریمههای ناجور سپری گردد، گواهینامه مقدماتی تبدیل به گواهینامهٔ کامل خواهد شد. بطور کلی مراحل گرفتن گواهینامه در بریتیش کلمبیا به صورت زیر است:
با آوردن حد نصاب در آزمون کتبی، موفق به دریافت گواهینامهٔ آموزشی یا اصطلاحا Learner’s License میشوید که به آن گواهینامه L هم گفته میشود. از این نقطه به بعد باید به مدت ۱ سال آسته بروید و آسته بیایید. چون این دورهٔ یکساله در واقع دوره رانندگی تحت نظارت و آزمایشی شماست. محض یادآوری در کانادا آزمون آییننامه را با نام Knowledge Test میشناسند.
گواهینامه L (گواهینامه آموزشی) یک گواهینامه تحت نظارت است و محدودترین گواهینامه رانندگی در کانادا محسوب میشود. با داشتن این مدرک باید نهایت احتیاط را به عمل آورد تا بعد از یکسال برای ارتقای آن به N به مشکلی برنخوریم. حالا این گواهینامه چه محدودیتهایی دارد و اگر ارتقا ندهیم چه میشود؟
با گذشت یک سال از دریافت گواهینامه L میتوانید با شرکت در یک آزمون ۴۵ دقیقهای عملی (Road Test) یا به قول خودمان شهری، برای دریافت گواهینامه N یا اصطلاحا گواهینامهٔ Noivce Licence یا Class 7 اقدام کنید. یادآوری میکنم که امکان شرکت در کلاسهای آموزشی هم فراهم است و شانس موفقیت در آزمون را بالا میبرد. در هرصورت با قبولی در آزمون عملی، گواهینامه محدود L به سطح N یا مبتدی (Novice Licence) ارتقا پیدا میکند.
بعد از ۱ سال رانندگی با گواهینامه L و ۲ سال رانندگی با گواهینامه N و در مجموع سه سال بدون تخلفات و تصادفات و سوسابقه در رانندگی، میتوان برای گواهینامه کامل یا Class 5 یا اصطلاحا Full Licence اقدام کرد. فقط کافیست که در آزمون عملی دوم که آن هم یک آزمون رانندگی ۴۵ دقیقهای است شرکت کنید و تمام.
با گواهینامه Class 5 هیچ محدودیتی برای رانندگی ندارید و مجبور به چسباندن هیچ برچسبی به پشت ماشین نیستید و امکان اقدام برای گواهینامههای بالاتر مثل Class 7 را نیز خواهید داشت. درصورت قبولی در آزمون شهری دوم، برگهای دریافت میکنیم - که معادل گواهینامه اصلی است - و نهایتا تا دو ماه بعد، اصل گواهینامه به آدرس محل پستی ارسال خواهد شد.
در مراکز گواهینامه در بریتیش کلمبیا، از ویزا و مسترکارد و امریکن اکسپرس گرفته تا پول نقد و چکهای شخصی، روشهای مختلفی برای پرداخت هزینهها هست. فقط دقت شود که ممکن است برخی از مراکز یکسری محدودیتها داشته باشند. بنابراین لازم است که پیش از مراجعه تماس گرفته و از کارتهای مورد قبول اطمینان حاصل شود.
در انتاریو هم مثل بریتیش کلمبیا و اکثر استانهای کانادا، قانون حداقل ۱۶ سال سن برقرار است. به همین ترتیب، گرفتن گواهینامهٔ کامل به سه مرحله آزمون شامل: یک آزمون آییننامه و دو آزمون شهری احتیاج دارد. این وسط یکسری تفاوتهای ظریف در پروسهها و اسمگذاریها بین بریتیش کلمبیا و انتاریو وجود دارد که در ادامه با آنها آشنا میشویم. اما روال کلی فرق چندانی ندارد.
آزمون کتبی یا آییننامه، نخستین قدم برای دریافت گواهینامه رانندگی در انتاریو است. متقاضی با حداقل سن ۱۶ سال با قبولی در این آزمون و به دنبالش تست بیناییسنجی، موفق به دریافت گواهینامهٔ G1 میشود و میتواند تحت نظارت یک رانندهٔ دیگر که دارای گواهینامهٔ کامل است به رانندگی بپردازد. دارندگان G1 میتوانند بین ۸ تا ۱۲ ماه تمرین کنند و برای آزمون شهری اول و دریافت G2 آماده شوند. برای شرکت در آزمون تستی لازم است که:
خوبی آزمون آییننامه در انتاریو این است که برخلاف بریتیش کلمبیا، نیازی به رزرو قبلی ندارد و برای بار اول رایگان است. اما باید حواستان به امکان شلوغ بودن محل برگزاری و احتمال انتظار در صف باشد. با استفاده از این لینک میتوانید به نمونه سوالات دسترسی داشته باشید.
دارندگان G1 در اصل صاحب محدودترین گواهینامهٔ رانندگی در انتاریو هستند و باید تا زمان ارتقای آن با یکسری محدودیتها کنار بیایند. از جمله اینکه:
بدیهی است که دریافت گواهینامه انتاریو به روش بالا برای کسانی که قصد اقامت دائم در این استان را دارند ضروری است. اما تکلیف آنهایی که برای گشت و گذار آمده یا قصد اقامت طولانی ندارند چه میشود؟ آنهایی که میخواهند بیش از سه ماه در این استان اقامت داشته باشند میتوانند از IDP یا گواهینامه رانندگی بینالمللی (International Driver’s Permit) استفاده کنند. همچنین کسانی که به تازگی وارد انتاریو میشوند و دارای یک گواهینامهٔ معتبر از استان یا کشور دیگری هستند، میتوانند به مدت ۶۰ روز از گواهینامهٔ خودشان در این استان استفاده کنند.
بعد از گذشت ۸ تا ۱۲ ماه رانندگی ایمن و بدون تخلف، امکان شرکت در آزمون عملی یا شهری G2 فراهم میشود. علت اینکه میگوییم ۸ تا ۱۲ ماه اینست که متقاضی در صورت تکمیل موفقیتآمیز برنامهٔ آموزشی رانندگی قانونی در انتاریو، میتواند زیر ۱ سال و پس از گذشت ۸ ماه در آزمون شهری شرکت کند. در غیر اینصورت، در انتاریو هم مانند بریتیش کلمبیا باید ۱ سال برای آزمون عملی صبر کنید. بد نیست به مواد آزمون شهری گواهینامه G2 اشارهای داشته باشیم:
گواهینامه G2 نسبت به دارندهٔ G1 محدودیتهای کمتری دارد. اما باز هم یکسری موارد هست که باید مد نظر قرار بگیرد:
دریافت گواهینامه G که در واقع گواهینامه کامل و بدون محدودیت کاناداست به قبولی در آزمون شهری دوم نیاز دارد. برای شرکت در این آزمون لازم است که گواهینامه G2 را در اختیار داشته باشید و مدت یک سال بدون تخلف و تصادف از گواهینامه شما گذشته باشد. به رانندگان کمتجربه توصیه میشود که در موسسات رسمی و تعیینشده توسط استان، در کلاسهای آموزشی شرکت کنند و شانس موفقیتشان را بالا ببرند. در حال حاضر میانگین قبول شدن در سرتاسر انتاریو ۷۰ درصد است. یعنی ۳۰ درصد شرکتکنندگان برای بار اول در این آزمون رد میشوند.
برای اطلاع از آخرین وضعیت هزینهها میتوانید به سایت رسمی Ontario.ca مراجعه بفرمایید. اما در حال حاضر تعرفه هزینههای گواهینامه در انتاریو به قرار زیر است.
حالا که تا حدودی با پروسه دریافت گواهینامه آشنا شدیم بد نیست به انواع گواهینامهها هم اشارهای داشته باشیم. یعنی ببینیم وقتی از کلاسهای مختلف مثل Class 5 یا Class 8 صحبت میکنیم منظور چیست و کلا سیستم طبقهبندی خودروها در کانادا به چه صورت است. طبق روال مقاله، برای جلوگیری از سرگیجه و اطناب کلام، فقط به دو استان انتاریو و بریتیش کلمبیا قناعت خواهیم کرد.
گواهینامه پایه ۵ یا Class 5 مرسومترین گواهینامه رانندگی در بریتیش کلمبیاست که امکان رانندگی با اکثر ماشینهای مرسوم شهری را فراهم میکند. دستهبندی انواع گواهینامهها در این استان به قرار زیر است:
استان انتاریو هم مثل بریتیش کلمبیا، شیوهٔ نامگذاری و دستهبندیهای متعدد خودش را دارد که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد.
یکی از سوالات پرتکرار مخاطبین، در مورد امکان استفاده از گواهینامه ایرانی در کاناداست. لازم به یادآوریست که اگر قصد اقامت کمتر از ۹۰ روز را دارید، امکان رانندگی با گواهینامه ایرانی وجود دارد. فقط تنها کار لازم تهیه نسخهٔ ترجمه شده و به همراه داشتن اصل مدرک گواهینامه است.
خیر. بدون گواهینامه رانندگی معتبر از کشور مبدا، یا دریافت یک گواهینامهٔ کانادایی امکان رانندگی در کانادا را نخواهید داشت.
بله. گواهینامه ایرانی به مدت ۹۰ روز در کانادا قابل استفاده است. اما اگر قصد اقامت بیش از ۹۰ روز داشته باشید، باید برای دریافت گواهینامه کانادایی اقدام کنید.
بله. کافیست اصل گواهینامه را همراه با درخواست گواهینامه بینالمللی به مرکز جهانگردی و اتومبیلرانی ایران ببرید. درضمن عکس استاندارد ۳ در ۴ و پرداخت یک هزینهٔ نه چندان بالا برای کارهای اداری ضروری است.
دریافت گواهینامه رانندگی در کانادا به طور معمول از سه مرحله تشکیل میشود. مرحلهٔ اول آزمون تستی آییننامه و دو مرحلهٔ بعدی آزمون عملی یا شهری هستند. هزینههای مرتبط در هر استانی متفاوت است و در این مطلب به هزینههای دو استان انتاریو و بریتیش کلمبیا اشاره شده است.